Xét nghiệm chuẩn đoán bệnh gout (bệnh thống phong) bằng Định lượng Acid Uric

Định lượng Acid Uric là xét nghiệm dùng để đo nồng độ acid uric trong máu, giúp đánh giá khả năng xử lý chất thải của cơ thể và phát hiện một số bệnh lý, đặc biệt là Xét nghiệm chuẩn đoán bệnh gout (bệnh thống phong) và rối loạn chức năng thận.

Acid Uric là gì?

• Acid uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình phân hủy purin, một hợp chất có trong các tế bào và nhiều loại thực phẩm (như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, bia và rượu).
• Acid uric được tạo ra trong gan và sau đó được thải ra ngoài qua thận và nước tiểu. Khi cơ thể sản xuất quá nhiều acid uric hoặc thận không thải loại đủ lượng acid uric, nồng độ trong máu sẽ tăng.

Mục đích của xét nghiệm định lượng Acid Uric:

1. Chẩn đoán và theo dõi bệnh gout: Bệnh gout xảy ra khi acid uric tích tụ trong các khớp dưới dạng tinh thể, gây viêm, sưng, và đau.
2. Đánh giá chức năng thận: Thận có nhiệm vụ lọc acid uric, do đó xét nghiệm này có thể giúp phát hiện các vấn đề liên quan đến thận, chẳng hạn như suy thận.
3. Theo dõi tình trạng tăng hoặc giảm acid uric: Giúp phát hiện các rối loạn chuyển hóa liên quan đến mức acid uric bất thường, như hội chứng ly giải khối u, tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc rối loạn di truyền.

Quy trình xét nghiệm:

• Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch và phân tích trong phòng thí nghiệm để đo nồng độ acid uric.

Mức Acid Uric bình thường:

• Nam giới: 3.4 – 7.0 mg/dL (202 – 416 µmol/L).
• Nữ giới: 2.4 – 6.0 mg/dL (143 – 357 µmol/L).
• Trẻ em: Thấp hơn so với người lớn và dao động tùy theo tuổi.

Ý nghĩa của kết quả Xét nghiệm chuẩn đoán bệnh gout:

1. Mức acid uric cao (tăng acid uric máu):
   • Bệnh gout: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, khi mức acid uric cao dẫn đến tích tụ tinh thể urat trong khớp, gây ra các cơn đau dữ dội, sưng, và viêm khớp (thường ở ngón chân cái).
   • Suy thận: Khi thận không thể lọc và loại bỏ acid uric hiệu quả, nồng độ acid uric trong máu tăng.
   • Rối loạn chuyển hóa: Các bệnh lý như béo phì, hội chứng chuyển hóa, hoặc đái tháo đường có thể làm tăng mức acid uric.
   • Bệnh lý về máu: Tăng phân hủy tế bào như trong bệnh bạch cầu, u lympho, hoặc hội chứng ly giải khối u cũng làm tăng mức acid uric.
   • Sử dụng một số loại thuốc: Thuốc lợi tiểu (như furosemide) và aspirin có thể làm tăng nồng độ acid uric trong máu.
2. Mức acid uric thấp (giảm acid uric máu):
   • Bệnh Wilson: Một bệnh di truyền gây tích tụ đồng trong các mô cơ thể, dẫn đến giảm mức acid uric.
   • Suy dinh dưỡng hoặc ăn kiêng nghiêm ngặt: Chế độ ăn uống thiếu hụt hoặc suy dinh dưỡng có thể làm giảm sản xuất acid uric.
   • Bệnh lý về gan: Các vấn đề về gan, như viêm gan hoặc xơ gan, có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất acid uric.
   • Hội chứng Fanconi: Một bệnh lý về ống thận gây giảm khả năng tái hấp thu acid uric, dẫn đến giảm mức acid uric trong máu.

Nguyên nhân gây mức acid uric cao:

1. Chế độ ăn nhiều purin: Thực phẩm giàu purin như nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản, và rượu bia có thể làm tăng mức acid uric.
2. Sử dụng thuốc: Một số thuốc như thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp, và thuốc điều trị ung thư có thể làm tăng mức acid uric.
3. Béo phì và lối sống ít vận động: Cả hai yếu tố này đều có thể làm tăng nguy cơ tăng acid uric máu.
4. Suy giảm chức năng thận: Khi thận hoạt động kém, chúng không thể thải loại đủ lượng acid uric, dẫn đến tích tụ trong máu.

Điều chỉnh mức acid uric:

1. Thay đổi chế độ ăn uống: Giảm tiêu thụ thực phẩm giàu purin, hạn chế rượu bia, tăng cường uống nước để hỗ trợ thận loại bỏ acid uric.
2. Sử dụng thuốc: Trong các trường hợp acid uric cao, bác sĩ có thể kê thuốc làm giảm sản xuất hoặc tăng đào thải acid uric như allopurinol hoặc febuxostat.
3. Kiểm soát bệnh lý nền: Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh như béo phì, tiểu đường, hoặc bệnh thận sẽ giúp ổn định mức acid uric.
4. Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất giúp cải thiện quá trình chuyển hóa và giảm nguy cơ tăng acid uric.

Kết luận:

Định lượng Acid Uric là một xét nghiệm quan trọng giúp chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý liên quan đến chuyển hóa purin và chức năng thận, đặc biệt là bệnh gout. Mức acid uric bất thường có thể được kiểm soát thông qua thay đổi lối sống và điều trị y tế.