Xét nghiệm bằng Nghiệm pháp dung nạp đường huyết

Nghiệm pháp dung nạp đường huyết (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT) là một xét nghiệm dùng để đánh giá cách cơ thể xử lý glucose sau khi uống một lượng đường nhất định. Xét nghiệm này thường được sử dụng để chẩn đoán tiền tiểu đường, tiểu đường loại 2, và tiểu đường thai kỳ (gestational diabetes).

Mục đích của nghiệm pháp:

1. Chẩn đoán tiền tiểu đường và tiểu đường loại 2: Xét nghiệm này được dùng để phát hiện tình trạng kháng insulin hoặc giảm khả năng điều hòa glucose, những yếu tố chính dẫn đến bệnh tiểu đường.
2. Chẩn đoán tiểu đường thai kỳ: Phụ nữ mang thai thường được kiểm tra khả năng dung nạp glucose để phát hiện tiểu đường thai kỳ, một tình trạng mà đường huyết tăng cao trong thai kỳ.
3. Đánh giá chức năng chuyển hóa glucose: Xét nghiệm cũng giúp đánh giá khả năng của cơ thể trong việc hấp thụ và sử dụng glucose, phản ánh tình trạng của hệ thống chuyển hóa đường.

Quy trình thực hiện nghiệm pháp:

1. Chuẩn bị trước khi làm xét nghiệm:
   • Bệnh nhân cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi thực hiện nghiệm pháp, chỉ được uống nước lọc.
   • Không nên thực hiện nghiệm pháp nếu bệnh nhân đang bị nhiễm trùng cấp tính hoặc có những rối loạn khác ảnh hưởng đến mức đường huyết.
2. Tiến hành nghiệm pháp:
   • Đo đường huyết lúc đói: Lấy mẫu máu đầu tiên để đo mức glucose máu sau khi nhịn ăn.
   • Uống dung dịch glucose: Sau khi đo đường huyết lúc đói, bệnh nhân sẽ uống một dung dịch chứa 75g glucose (đối với người trưởng thành) hoặc 100g glucose (trong nghiệm pháp đối với tiểu đường thai kỳ).
   • Theo dõi sau khi uống glucose: Lấy mẫu máu để đo mức glucose vào các thời điểm 1 giờ và 2 giờ sau khi uống glucose. Ở phụ nữ mang thai, có thể kiểm tra sau 3 giờ.
3. Kết quả xét nghiệm:
   • Lúc đói: Đường huyết được đo trước khi uống glucose.
   • Sau 1-2 giờ: Đường huyết sẽ được kiểm tra để xác định cách cơ thể xử lý lượng đường trong máu.

Kết quả và cách đọc:

1. Đối với người không mang thai:
   • Bình thường:
     • Lúc đói: dưới 100 mg/dL (5.6 mmol/L).
     • Sau 2 giờ: dưới 140 mg/dL (7.8 mmol/L).
   • Tiền tiểu đường (rối loạn dung nạp glucose):
     • Lúc đói: 100-125 mg/dL (5.6-6.9 mmol/L).
     • Sau 2 giờ: 140-199 mg/dL (7.8-11 mmol/L).
   • Tiểu đường:
     • Lúc đói: 126 mg/dL trở lên (≥7.0 mmol/L).
     • Sau 2 giờ: 200 mg/dL trở lên (≥11.1 mmol/L).
2. Đối với phụ nữ mang thai (Nghiệm pháp dung nạp glucose thai kỳ):
   • Bình thường:
     • Lúc đói: dưới 95 mg/dL.
     • Sau 1 giờ: dưới 180 mg/dL.
     • Sau 2 giờ: dưới 155 mg/dL.
     • Sau 3 giờ: dưới 140 mg/dL.
   • Tiểu đường thai kỳ: Nếu bất kỳ chỉ số nào trong số trên cao hơn mức bình thường, bệnh nhân có thể được chẩn đoán tiểu đường thai kỳ.

Ứng dụng của nghiệm pháp dung nạp glucose:

• Tiểu đường thai kỳ: Thường được thực hiện từ tuần thứ 24 đến 28 của thai kỳ để phát hiện tiểu đường thai kỳ.
• Chẩn đoán tiểu đường loại 2: Dùng để xác định những người có nguy cơ cao mắc tiểu đường nhưng không có triệu chứng rõ ràng.
• Tiền tiểu đường: Giúp phát hiện những người có mức đường huyết bất thường nhưng chưa đủ để được chẩn đoán tiểu đường.

Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả:

• Chế độ ăn uống: Ăn uống không đủ glucose trong thời gian dài trước khi xét nghiệm có thể làm giảm khả năng dung nạp glucose.
• Hoạt động thể chất: Tập thể dục cường độ cao ngay trước khi xét nghiệm có thể ảnh hưởng đến kết quả.
• Thuốc: Một số loại thuốc, như corticosteroids hoặc thuốc lợi tiểu, có thể làm tăng mức đường huyết.

Kết luận:

Nghiệm pháp dung nạp đường huyết là một xét nghiệm quan trọng giúp chẩn đoán tiểu đường và các rối loạn liên quan đến khả năng chuyển hóa glucose. Đây là xét nghiệm đáng tin cậy, thường được dùng để phát hiện tiểu đường thai kỳ và giúp đánh giá nguy cơ bệnh tiểu đường ở những người có tiền sử gia đình hoặc các yếu tố nguy cơ khác.