Xét nghiệm định lượng SHBG là xét nghiệm đo nồng độ SHBG trong máu. SHBG là một loại protein do gan sản xuất, có vai trò gắn kết và vận chuyển các hormone sinh dục trong máu như testosterone, dihydrotestosterone (DHT), và estradiol (một dạng estrogen). Khi SHBG gắn với các hormone này, chúng trở thành dạng “bất hoạt”, nghĩa là không có khả năng tác động lên các mô cơ thể.
Mục đích xét nghiệm định lượng SHBG
Xét nghiệm SHBG thường được chỉ định để:
- Đánh giá mức độ hoạt động của hormone sinh dục, đặc biệt là testosterone, ở cả nam và nữ.
- Hỗ trợ chẩn đoán các tình trạng có liên quan đến mất cân bằng hormone sinh dục, chẳng hạn như:
- Thiếu testosterone ở nam giới (hypogonadism).
- Tăng testosterone ở phụ nữ (liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang – PCOS).
- Các tình trạng khác gây mất cân bằng hormone như bệnh gan, béo phì, tiểu đường, và suy giáp.
Quy trình xét nghiệm
- Lấy mẫu máu: Xét nghiệm SHBG được thực hiện bằng cách lấy một mẫu máu từ tĩnh mạch. Mẫu máu sau đó được phân tích để đo nồng độ SHBG trong máu.
- Chuẩn bị: Người xét nghiệm không cần phải nhịn ăn trước khi xét nghiệm, trừ khi bác sĩ yêu cầu các xét nghiệm khác đi kèm.
Kết quả xét nghiệm
Kết quả xét nghiệm SHBG sẽ được đánh giá dựa trên phạm vi giá trị bình thường, nhưng các giá trị có thể khác nhau tùy thuộc vào phòng xét nghiệm và đối tượng (nam, nữ hoặc trẻ em).
- Giá trị bình thường:
- Nam giới: 10 – 57 nmol/L.
- Phụ nữ: 18 – 144 nmol/L.
- Trẻ em: Giá trị tham chiếu sẽ khác nhau tùy theo độ tuổi và giới tính.
Ý nghĩa kết quả xét nghiệm
- SHBG cao:
- Ở nam giới: Nồng độ SHBG cao có thể làm giảm lượng testosterone tự do trong máu, dẫn đến các triệu chứng thiếu hụt testosterone như mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục, mất khối lượng cơ, hoặc loãng xương.
- Ở phụ nữ: SHBG cao có thể làm giảm lượng testosterone tự do, nhưng cũng có thể chỉ ra các tình trạng như cường giáp hoặc bệnh gan.
- Tình trạng khác: SHBG cao có thể gặp ở những người mắc bệnh cường giáp, viêm gan, hoặc sử dụng thuốc tránh thai đường uống có chứa estrogen.
- SHBG thấp:
- Ở nam giới: SHBG thấp có thể dẫn đến việc có quá nhiều testosterone tự do, nhưng cũng có thể chỉ ra các tình trạng như béo phì, kháng insulin, hoặc hội chứng chuyển hóa.
- Ở phụ nữ: SHBG thấp thường gặp ở những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), dẫn đến nồng độ testosterone tự do cao, gây ra các triệu chứng như mọc lông mặt, mụn trứng cá, và rối loạn kinh nguyệt.
- Tình trạng khác: SHBG thấp có thể liên quan đến suy giáp, hội chứng Cushing, hoặc dùng các loại thuốc như steroid đồng hóa (anabolic steroids).
Liên quan đến testosterone và hormone sinh dục
Xét nghiệm SHBG thường được thực hiện cùng với xét nghiệm testosterone toàn phần và/hoặc testosterone tự do để có được bức tranh tổng thể về hoạt động của hormone sinh dục trong cơ thể:
- Testosterone toàn phần: Bao gồm cả testosterone tự do và testosterone gắn với SHBG.
- Testosterone tự do: Là lượng testosterone không bị gắn với SHBG, có hoạt tính sinh học và có thể tác động đến mô cơ thể.
Khi nồng độ SHBG thay đổi, nó ảnh hưởng đến sự phân bố của testosterone toàn phần và tự do, từ đó ảnh hưởng đến các chức năng sinh dục và chuyển hóa của cơ thể.
Các yếu tố ảnh hưởng đến SHBG
Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến nồng độ SHBG trong máu:
- Tuổi tác: Nồng độ SHBG thường tăng theo tuổi, đặc biệt ở nam giới.
- Giới tính: Phụ nữ thường có nồng độ SHBG cao hơn nam giới.
- Thuốc: Thuốc tránh thai, liệu pháp thay thế hormone, và một số loại thuốc khác có thể ảnh hưởng đến mức SHBG.
- Tình trạng sức khỏe: Các bệnh lý về gan, tiểu đường, béo phì, và rối loạn nội tiết có thể ảnh hưởng đến SHBG.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.